سازمان نجات کودکان (Save the Children) اعلام کرد که با اخراج اجباری مهاجران افغان از پاکستان، صدها کودک بلاتکلیف مانده‌اند و هیچ امیدی به آینده ندارند. 

این سازمان چهارشنبه دهم آبان (یکم نوامبر) در بیانیه‌ای گفت که مهاجران اخراج‌شده از پاکستان با عبور از مرز، جایی برای زندگی یا پولی برای پرداخت هزینه‌های غذا، اجاره خانه و حمل‌ونقل ندارند و در این میان کودکان بیشترین آسیب را متحمل می‌شوند.

بر اساس آمارهای سازمان ملل در شش هفته گذشته بیش از ۱۲۰ هزار افغان از ترس پلیس پاکستان به کشورشان بازگشته‌اند. این میزان در یک هفته گذشته نسبت به هفته‌های قبل ۵۷ درصد افزایش یافته است. 

در بیانیه سازمان نجات کودکان آمده است: «کودکان و خانواده‌ها با دست خالی به افغانستان بازمی‌گردند و چیزی در انتظار آن‌ها نیست.»

ارشد ملک، مدیر بخش افغانستان سازمان نجات کودکان در افغانستان که از مرز تورخم بازدید کرده است، گفت: «ما هزاران نفر را دیدیم که در آن سوی مرز افغانستان بدون سرپناه مناسب، آب یا سرویس بهداشتی در شرایط نامناسبی زندگی می‌کردند. کودکان و خانواده‌هایشان در گروه‌های کوچک دور اموال ناچیزی که با خود از پاکستان آورده بودند، جمع شده بودند. بچه‌هایی را که دیدیم به‌وضوح مضطرب بودند و برخی نزدیک کامیون‌های بزرگ بازی می‌کردند. مرز جای نگهداری بچه نیست.»

به گفته او، این کودکان پس از دست دادن زندگی در پاکستان به ثبات نیاز دارند.

دولت پاکستان اعلام کرده که تصمیم اخراج مهاجران از آن کشور تنها مهاجران افغان را هدف قرار نمی‌دهد، بلکه تمام مهاجران غیرقانونی که در آن کشور بدون مدرک زندگی می‌کنند، مشمول آن می‌شوند. به گفته مقام‌های پاکستان از ۱.۷ میلیون مهاجر غیرقانونی در پاکستان حدود ۱.۴ میلیون تن افغان‌اند. البته بیشتر کودکان افغان در پاکستان به دنیا آمده‌اند و این اولین‌بار است که به افغانستان می‌روند 

جاوید، نوجوان ۱۷ ساله به سازمان نجات کودکان گفت که او در شهر لاهور به دنیا آمده است و اکنون با بازگشت به افغانستان خانه و سرپناهی ندارند. او اکنون با خانواده‌اش در گذرگاه مرزی تورخم به‌سر می‌برد.

مسئله تحصیل نیز چالش‌ جدی دیگری است که کودکان مهاجر افغان در بازگشت به افغانستان با آن مواجه‌اند. برخی خانواده‌های مهاجران افغان که مجبور به ترک پاکستان شدند، می‌گویند با تمام چالش‌ها می‌توانند مبارزه کنند اما با محرومیت فرزندانشان از تحصیل نمی‌توانند کنار بیایند. 

محمد آغا که سال‌ها در پیشاور زندگی کرده و با دختری اهل پاکستان ازدواج کرده، اکنون مانند میلیون‌ها مهاجر دیگر افغان مجبور به ترک آن کشور شده است. او به خبرگزاری فرانسه گفت که خانه، کار و تمام دارایی‌اش را که در چند سال گذشته به دست آورده بود، از دست داده و وسایل خانه‌اش را به نصف قیمت فروخته است. 

به گفته محمد آغا، اخراج اجباری مشکلات زیادی را برای او و اعضای خانواده‌اش به بار خواهد آورد، اما محدودیت تحصیل برای دختران در افغانستان او را به‌شدت نگران کرده است.

 شماری از مهاجران رسیده به گذرگاه مرزی تورخم هم از نبود امکانات اولیه شکایت دارند و می‌گویند برای کودکانشان غذای کافی وجود ندارد. 

زله‌گل، مادر شش فرزند که اکنون در گذرگاه مرزی تورخم به‌سر می‌برد، به خبرگزاری فرانسه گفت که آن‌ها با کمترین امکانات بدون دسترسی به چادر، آب و غذای کافی آنجا مانده‌اند. او می‌گوید: «هیچ‌چیز نداریم. کودکانم گرسنه‌اند.» 

مهلت دولت پاکستان برای خروج داوطلبانه مهاجران افغان از این کشور با آغاز ماه نوامبر در نیمه‌شب سه‌شنبه به پایان رسید. در حال حاضر پلیس پاکستان مهاجرانی را که تاکنون داوطلبانه آن کشور را ترک نکردند، بازداشت می‌کند و به مرز می‌فرستد. 

جان اچکزی، وزیر اطلاعات ایالت بلوچستان، روز چهارشنبه اعلام کرد که حکومت ایالتی علیه پناهجویان«اقدام قاطع» انجام داد که به دستگیری حدود ۱۰۰ «مهاجر غیرقانونی» از مناطق مختلف شهر کویته پس از پایان مهلت مقرر منجر شد.

اچکزی در یک کنفرانس خبری گفت که تاکنون حدود ۳۵ هزار نفر داوطلبانه از بلوچستان به افغانستان بازگشته‌اند. او تاکید کرد که مسئولان محلی با کسانی که به این خارجی‌ها سرپناه یا مسکن اجاره داده‌اند، هم برخورد می‌کند

با این حال، سازمان نجات کودکان گفت که افغانستان در حال تحمل بدترین بحران انسانی در سال‌های اخیر است. به گفته این سازمان، میزان بی‌سابقه گرسنگی و سوءتغذیه همراه با بدترین خشکسالی در ۳۰ سال گذشته و همچنین بحران اقتصادی فلج‌کننده از هر سه نفر دو نفر را نیازمند کمک کرده است.

بر اساس آمارهای سازمان ملل در حال حاضر، حدود ۳.۲ میلیون کودک زیر پنج سال با سوء‌تغذیه حاد مواجه‌اند. علاوه بر این، چهار زمین‌لرزه مرگبار بخش‌های زیادی از استان هرات در غرب افغانستان را در ماه اکتبر ویران کرد که به تشدید ناامنی غذایی منجر شد.

با این حال، همه این عوامل سبب شده‌اند که دسترسی کودکان در افغانستان به حقوق اساسی و بدیهی برای همه انسان‌ها از جمله مراقبت‌های بهداشتی، امنیت و آموزش ایمن و باکیفیت به‌شدت کاهش یابد.